Τη μνήμη των τεσσάρων Κρητών εθελοντών, οι οποίοι έδωσαν τη ζωή τους στις μάχες της περιόδου 1912-13 για την απελευθέρωση της περιοχής από τον τουρκικό ζυγό, τίμησε και φέτος ανήμερα της Αγίας Μαρίνας ο Δήμος Ζαγορίου με την Κοινότητα Δεματίου και τον Πολιτιστικό Σύλλογο του χωριού.
Μετά την θεία λειτουργία στην εκκλησία της Αγίας Μαρίνας, στο μνημείο που έχει ανεγερθεί το 1938 στον αύλειο χώρο με δαπάνες Δεματιωτών τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση παρουσία του Δημάρχου Ζαγορίου Βασίλη Σπύρου, του νεοεκλεγέντα Δημάρχου Γιώργου Σουκουβέλου, του αντιδημάρχου Γιάννη Μητσόπουλου, των δημοτικών συμβούλων Ηλία Κίτσιου, Παναγιώτη Ρούσκα και Ηλία Ράπτη, των νεοεκλεγέντων δημοτικών συμβούλων Αναστάσιου Περιστέρη και Κωνσταντίνου Κούλα (προέδρου του Εκπολιτιστικού-Εξωραϊστικού Συλλόγου Δεματίου «Ο Άγιος Νικόλαος»), του προέδρου της Κοινότητας Χρήστου Ζιάβρα, εκπροσώπων φορέων του χωριού και πλήθους πιστών. Ακολούθησε κατάθεση στεφάνων, τηρήθηκε ενός λεπτού σιγή και όλοι έψαλλαν τον Εθνικό Ύμνο.
Οι τρεις από τους τέσσερις Κρήτες εθελοντές σκοτώθηκαν σε μάχη στη θέση «Προφήτης Ηλίας» στις 23 Δεκεμβρίου 1912 στην πορεία του ελληνικού στρατού από το Μέτσοβο προς τα Γιάννινα.
Για πολλές δεκαετίες τα ονόματα των πεσόντων ήταν άγνωστα, αλλά μετά από πολύχρονες προσπάθειες ο Δήμος και οι φορείς του Δεματίου κατάφεραν να τα βρουν.
Οι πεσόντες στη μάχη είναι ο Νικόλαος Σ. Δρυγιαννάκης από το Αμάρι, ο Ανδρέας Εμ. Αμαριωτάκης και ο Στυλιανός Χρ. Μανιαδάκης από το Ρέθυμνο και ο Εμμανουήλ Γ. Ξυλούρης από τον Μυλοπόταμο, ο οποίος είχε τραυματιστεί σοβαρά και πέθανε σε νοσοκομείο στις 13/2/1913.
Τον Νοέμβριο του 2018 στον ίδιο χώρο, 106 χρόνια μετά, είχε πραγματοποιηθεί μεγάλη εκδήλωση στη μνήμη τους παρουσία εκπροσώπων της τοπικής αυτοδιοίκησης του τόπου καταγωγής των πεσόντων (Δήμος Σφακίων) και συγγενών τους, στους οποίους απονεμήθηκαν αναμνηστικές πλακέτες, ενώ στο μνημείο τοποθετήθηκε πινακίδα με τα ονόματα και των τεσσάρων.
Σήμερα μετά την τελετή στο μνημείο στον αύλειο χώρο της εκκλησίας της Αγίας Μαρίνας ακολούθησε ημερήσιο παραδοσιακό πανηγύρι με την ενεργό παρουσία των εκπροσώπων της τοπικής αυτοδιοίκησης και των φορέων.
