Χωριά

Η παλαιότερη ονομασία του χωριού ήταν Αρτσίστα. Το τοπωνύμιο αυτό προέρχεται από φυτώνυμο, το αλβανικό arrc-i την κατάληξη –ishte ή το άρθρο –ishta που σημαίνει τόπος που αναπτύσσεται ένα είδος θάμνου ή δένδρου ή χόρτου. Το χωριό είναι χτισμένο στις πλαγιές των βουνών Κουδουνάτα και Γκραμπάλα, σε υψόμετρο 650 μ. και σε απόσταση [...]

Το Πάπιγκο είναι χτισμένο στους πρόποδες της Αστράκας. Χωρισμένο σε δυο συνοικισμούς το Μεγάλο και το Μικρό Πάπιγκο, που απέχουν μεταξύ τους δυο χιλιόμετρα. Εντυπωσιακό στοιχείο του τοπίου αποτελούν οι πέντε επιβλητικοί «πύργοι» της Αστράκας που υψώνονται πάνω από τους οικισμούς. Το μεσοχώρι του Μεγάλου Παπικό έχει υψόμετρο 960μ. Σημαντικά μνημεία είναι ο [...]

Κατά τον Δημήτριο Σάρρο η ονομασία του χωριού προέρχεται «εκ κολοσσιαίου δένδρου (ελάτης) υψουμένου παρά την άλλοτε Μονήν του Αγίου Μηνά, βληθέντος από κεραυνού και σωζόμενου μέχρι το 1840». Το Μονοδένδρι στην αρχή αποτελούσε μαζί με τη Βίτσα μια κοινότητα με το όνομα Βεζίτσα, όνομα που διατήρησε μέχρι τα τέλη του 17 αιώνα. [...]

Το τοπωνύμιο Σοποτσέλι προέρχεται από το αρομουνικό spout, «ο σωλήνας από όπου χύνεται το νερό μιας πηγής» και την αρομουνική και ρουμανική υποκοριστική κατάληξη –el, και σημαίνει «ο τόπος που έχει νερό». Το 1920 μετονομάστηκε σε Δίλοφο καθώς είναι κτισμένο πάνω σε δύο λόφους. Χτισμένο σε υψόμετρο 850 μέτρων, εδώ υπάρχει το [...]

Το τοπωνύμιο «Σουδενά» προέρχεται από το σλαβικό Studend που σημαίνει ψυχρός, ή από το Στούντενα -stdena-Zdena, παρετυμολογία της λέξης Σούδα. Ο Λαμπρίδης ερμηνεύοντας το τοπωνύμιο Στούδενα ως «ψυχρό τόπο», αναφέρει ότι τα χωριά Άνω και Κάτω Σουδενά μέχρι το 1634 λεγόταν Στούδενα. Το χωριό, χτισμένο στα 960 μέτρα, είναι ήδη γνωστό από [...]

Το τοπωνύμιο Βίτσα προέρχεται από το σλαβικό «bezati» που σημαίνει τρέχω, ρέω ορμητικά και την κατάληξη -ica. Οι δύο συνοικίες Βίτσας και Μονοδενδρίου αποτελούσαν, πριν από την άλωση της Ηπείρου από τους Τούρκους και μέχρι το 1753, μια κοινότητα που ονομαζόταν Βεζίτσα και αργότερα Βεΐτσα, Βίτσα και Βίτσες. Το 1820 οι τρείς μαχαλάδες [...]

Το Σκαμνέλι (υψ. 1100 μ.), είναι κτισμένο στις υπώρειες της Τύμφης, στις πλαγιές της Κορυφούλας (υψ. 2157 μ.), και ανάμεσα από τα ρέματα Γκούρας και Λετζέτου. Απέχει 54 χλμ. από τα Ιωάννινα. Οι κάτοικοί του, την εποχή της ζαγορίσιας μετανάστευσης ταξίδευαν κατά κύριο λόγο στη Ρωσία και τη Βλαχιά, ενώ από αυτούς [...]

Το τοπωνύμιο προέρχεται από το αρομουνικό terbu που σημαίνει ελάφι (λατινικά cervus) και την αρομουνική και ρουμανική περιεκτική κατάληξη –arie, η οποία συνάπτεται ιδιαίτερα με θέματα λέξεων που δηλώνουν ζώα. Το Τσερβάρι, κτισμένο στα 1150 μέτρα, αποτελούνταν από δυο οικισμούς: το μικρό Τσερβάρι που κατοικήθηκε γύρω στα 1150 μ.Χ. και το μεγάλο Τσερβάρι [...]

Το χωριό, στο Χρυσόβουλο του 1361, αναφέρεται ως Σουδενά. Σε ενθύμηση του 1627, το χωριό αναφέρεται και ως Στούδενα. Ο Λαμπρίδης ερμηνεύοντας το τοπωνύμιο Στούδενα ως «τόπο ψυχρό», αναφέρει ότι το χωριό μέχρι το 1634 λεγόταν Στούδενα. O Vasmer δίνει την ερμηνεία του τοπωνυμικού Σουδενά από το λατινικό sudis (Ελληνικό: Σούδα), ενώ κατά [...]

Εκφράζονται διάφορες θεωρίες για την ετυμολογία του τοπωνυμίου. Μια άποψη είναι ότι το τοπωνύμιο σχετίζεται με το κοινό νεοελληνικό Τζαντίλα ή με το σλαβικό tsedilio. Άποψη του Κ. Οικονόμου είναι πως το τοπωνύμιο πρέπει να αποδοθεί στο Αλβανικό Cotille-a «η σφραγίδα», το ξύλο με το οποίο χτυπούν το βούτυρο. Δεν είναι γνωστή η [...]