Βρύσες
Βρύσες
Δεν υπάρχει χωριό που να μην έχει τις βρύσες του ή τα πηγάδια του. Τα χωριά του Ανατολικού Ζαγορίου έχουν άφθονα νερα, του Κεντρικου λιγοτερα, ενώ στο Δυτικο πολλα υποφερουν από λειψυδρια. Γι’ αυτό και ειχαν πιο πολλα πηγαδια και στέρνες. Είναι ευνοητο το πόσο απαραίτητη ήταν η βρύση στο χωριό, όταν απ’ αυτή υδρευόταν οι πάντες. Τα δίκτυα ύδρευσης στο Ζαγόρι, μέσα στα σπίτια, άρχισαν μετά το ’50. Η βρύση έπρεπε να έχει προδιαγραφές της ζαγορίσιας αρχιτεκτονικής. Χτιζόταν από ντόπια πέτρα, όπως και τα σπίτια. Οι τεχνίτες – μάστοροι έβαζαν όλη την τέχνη τους για να ’χουν καλό αποτέλεσμα. Πολλές βρύσες έμειναν ονομαστές στο Ζαγόρι για το καθαρό νερό τους, για το καλλιτεχνικό τους χτίσιμο, για το κομβικό τους σημείο – υποχρεωτικό πέρασμα και ξαπόσταμα των πεζοπόρων – ή και για ορισμένα ιστορικά περιστατικά που συνέβησαν σ’ αυτές. Είναι συνδεδεμένη η βρύση με την κοινωνική και συναισθηματική ζωή των ανθρώπων των περασμένων γενιών. Ο Κ. Λαζαρίδης στο βιβλίο του «Ονομαστές βρύσες και νερά στο Ζαγόρι», κάνει αναφορά σε πολλές βρύσες του Ζαγορίου.
Τα πηγάδια
Πηγάδια που οι σύγχρονοι κάτοικοι του Ζαγορίου δεν τα χρειάζονται, αλλά που κουβαλούν μνήμες αιώνων και θα ’ναι καλό, συντηρώντας τα, ν’ αναπολούμε τα περασμένα, τότε που με το «σούκλο» γέμιζαν τις βαρέλες που ’ταν φορτωμένες στ’ άλογο ή το γαϊδουράκι, και να πίνουμε, αν όχι το νερό του πηγαδιού που ακόμα καθρεφτίζει το πρόσωπο μας, αλλά το νερό που σβήνει τη δίψα που προέρχεται από την άγνοια της ιστορίας μας. Και πόσες στέρνες δεν είχαν φτιάξει οι Ζαγορίσιοι ευεργέτες. Πολλές απ’ αυτές βρίσκονται ακόμη σε άριστη κατάσταση, όπως η στέρνα στη Βριζοπούλειο σχολή Βίτσας, η στέρνα που ’φτιαξε ο Κ. Γούναρης στους Κήπους και τη στέρνα των Ασπραγγέλων, που επισκευάστηκε πρόσφατα.
[:en]
Βρύσες
Βρύσες
Fountains
Δεν υπάρχει χωριό που να μην έχει τις βρύσες του ή τα πηγάδια του. Τα χωριά του Ανατολικού Ζαγορίου έχουν άφθονα νερα, του Κεντρικου λιγοτερα, ενώ στο Δυτικο πολλα υποφερουν από λειψυδρια. Γι’ αυτό και ειχαν πιο πολλα πηγαδια και στέρνες. Είναι ευνοητο το πόσο απαραίτητη ήταν η βρύση στο χωριό, όταν απ’ αυτή υδρευόταν οι πάντες. Τα δίκτυα ύδρευσης στο Ζαγόρι, μέσα στα σπίτια, άρχισαν μετά το ’50. Η βρύση έπρεπε να έχει προδιαγραφές της ζαγορίσιας αρχιτεκτονικής. Χτιζόταν από ντόπια πέτρα, όπως και τα σπίτια. Οι τεχνίτες – μάστοροι έβαζαν όλη την τέχνη τους για να ’χουν καλό αποτέλεσμα. Πολλές βρύσες έμειναν ονομαστές στο Ζαγόρι για το καθαρό νερό τους, για το καλλιτεχνικό τους χτίσιμο, για το κομβικό τους σημείο – υποχρεωτικό πέρασμα και ξαπόσταμα των πεζοπόρων – ή και για ορισμένα ιστορικά περιστατικά που συνέβησαν σ’ αυτές. Είναι συνδεδεμένη η βρύση με την κοινωνική και συναισθηματική ζωή των ανθρώπων των περασμένων γενιών. Ο Κ. Λαζαρίδης στο βιβλίο του «Ονομαστές βρύσες και νερά στο Ζαγόρι», κάνει αναφορά σε πολλές βρύσες του Ζαγορίου.
Τα πηγάδια
Πηγάδια που οι σύγχρονοι κάτοικοι του Ζαγορίου δεν τα χρειάζονται, αλλά που κουβαλούν μνήμες αιώνων και θα ’ναι καλό, συντηρώντας τα, ν’ αναπολούμε τα περασμένα, τότε που με το «σούκλο» γέμιζαν τις βαρέλες που ’ταν φορτωμένες στ’ άλογο ή το γαϊδουράκι, και να πίνουμε, αν όχι το νερό του πηγαδιού που ακόμα καθρεφτίζει το πρόσωπο μας, αλλά το νερό που σβήνει τη δίψα που προέρχεται από την άγνοια της ιστορίας μας. Και πόσες στέρνες δεν είχαν φτιάξει οι Ζαγορίσιοι ευεργέτες. Πολλές απ’ αυτές βρίσκονται ακόμη σε άριστη κατάσταση, όπως η στέρνα στη Βριζοπούλειο σχολή Βίτσας, η στέρνα που ’φτιαξε ο Κ. Γούναρης στους Κήπους και τη στέρνα των Ασπραγγέλων, που επισκευάστηκε πρόσφατα.
[:]
